Uprawnienia rodzica a wiek dziecka

Zmiana przepisów dotyczy podwyższenia wieku dziecka z 4 na 8 lat w treści art. 178 § 2 Kodeksu pracy. Warto więc zwrócić uwagę na oświadczenia – zgody, jakie składają pracownicy wychowujący dzieci, by:

• nie popełnić błędu przy wskazywaniu wieku dziecka;

• prawidłowo pobierać zgodę.

Prawidłowa zgoda

Jak powinna wyglądać prawidłowa zgoda?

Zgoda powinna być wyrażona w drodze jednoznacznej, potwierdzającej czynności. Okienka domyślnie zaznaczone, podkreślone lub zaznaczone odpowiedzi bez możliwości dokonania wyboru nie powinny oznaczać zgody.

Ponadto osoba, której dane dotyczą, ma prawo w dowolnym momencie wycofać zgodę i powinna zostać o tym poinformowana.

Zgoda z art. 148 pkt.3 kp.

Zmiany Kodeksu pracy nie dotknęły art. 148 pkt 3 kodeksu, zgodnie z którym w systemach i rozkładach czasu pracy, o których mowa w art. 135-138, 143 i 144, czas pracy pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia, bez ich zgody nie może przekraczać 8 godzin.  Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem z tego powodu wymiaru jego czasu pracy.

Chodzi tu o następujące systemy i rozkłady czasu pracy:

• system równoważnego czasu pracy, który dopuszcza przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę;

• przy pracach polegających na dozorze urządzeń lub związanych z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy, gdzie możliwe jest wydłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 16 godzin na dobę w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca;

• system równoważnego czasu pracy przewidujący wydłużenie czasu pracy do 24 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca dla pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia i ochronie osób. Dotyczy to także pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych;

• przy pracy w ruchu ciągłym;

• system skróconego tygodnia pracy, w którym praca jest wykonywana przez mniej niż 5 dni w tygodniu przy wydłużeniu dobowego wymiaru do 12 godzin;

• system pracy weekendowej, w którym praca jest wykonywana wyłącznie w piątki, soboty i niedziele i święta, w którym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę.

Przykładowa zgoda:

Zgodnie z art.148 pkt.3 Kodeksu pracy, jako pracownik opiekujący się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia:
– wyrażam zgodę/nie wyrażam zgody*     na pracę powyżej 8 godzin na dobę  (dot. systemu równoważnego czasu pracy, systemu pracy w ruchu ciągłym, systemu skróconego tygodnia pracy, systemu pracy weekendowej)

Zgoda z art.178 § 2 kp.

Zgodnie z art. 178 § 2 Kodeksu pracy – pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 8 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie czasu przerywanego czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy.

Przykładowa zgoda:

Zgodnie z art. 178 § 2 Kodeksu pracy,  jako  pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 8 roku życia :
– wyrażam zgodę/nie wyrażam zgody* na pracę w godzinach nadliczbowych,
– wyrażam zgodę/nie wyrażam zgody* na pracę w porze nocnej,
– wyrażam zgodę/nie wyrażam zgody* na pracę w systemie przerywanego czasu pracy,
– wyrażam zgodę/nie wyrażam zgody* na delegowanie mnie poza stałe miejsce pracy.

Gdzie przechowywać zgodę?

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie dokumentacji pracowniczej w § 6 pkt. 1) d) zawiera uregulowanie, zgodnie z którym w dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy powinna znajdować się zgoda pracownika:

-opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia na wykonywanie pracy w systemach czasu pracy przewidujących przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy (art.148 pkt.3 kp.) oraz
-wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8 roku życia na zatrudnianie w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy i delegowanie poza stałe miejsce pracy (art.178 par.2 kp.),

Wzór takiego wniosku możesz pobrać tutaj.

Uprawnienie z którego może skorzystać jedno z rodziców

Z powyższych uprawnień rodzice bądź opiekunowie dziecka, którzy są zatrudnieni – nie mogą korzystać jednocześnie. Przepis jasno uprawnia do korzystania z nich przez jednego z nich.

Art.  189¹.  [Zakaz kumulacji uprawnień związanych z rodzicielstwem]
Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnień określonych w art. 148 pkt 3, art. 178 § 2, art. 186⁷ § 1 i art. 188 może korzystać jedno z nich.

W obecnym stanie prawnym brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych do żądania od pracownika lub pracodawcy drugiego z rodziców lub opiekunów jakichkolwiek zaświadczeń o niekorzystaniu z uprawnień wskazanych w art. 48 pkt 3, art. 178 § 2, art. 186⁷ § 1 i art. 188 kp.

Pracodawca może wymagać od swojego pracownika oświadczenia o tym, że drugi z rodziców lub opiekunów nie korzysta z tych uprawnień w swoim zakładzie.

Taka forma składania oświadczeń znana jest pracodawcom i wykorzystywana w sytuacji korzystania z 16 godzin albo 2 dni – zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem (art. 188 kp.).

Wpis na blogu nie stanowi porady prawnej. Artykuł odnosi się do ogólnej sytuacji prawnej, dlatego nie może stanowić rozwiązania dla indywidualnego problemu.